Ateşlisilahların surları yıkabileceğinin anlaşılması üzerine feodelite rejimi sona ermiştir. Osmanlının kuruluş dönemi sona erdi yükselme dönemi başladı. İstanbuldan kaçan bilginler İtalyaya giderek Rönesansın başlamasına neden oldular. Not (kpss): **Fatih döneminde ilk defa Osmanlı Memlük ilişkileri Hicaz su AtabetülHakâyık ve Divanı Hikmet’in yazarlarının isimlerini belirterek bu eserlerin hangi amaçla kaleme alındığını yazınız. 5. Edebi metin ile yazarı ve yazıldığı dönem arasında nasıl bir bağ olduğunu yazınız. 6. ‘Semai’ ve ‘varsağı’ nın ortak ve farlı olan özelliklerini yazınız. 7. Ortaokul7.sınıf sosyal bilgiler 1.dönem 2.sınav soruları; tamamı test ve cevap anahtarlı olarak yeni müfredata uygun hazırlanmıştır testini çöz. Fatih Sultan Mehmet döneminde Amasra, Sinop, Trabzon ve Kırım alınarak Osmanlı topraklarına katılmıştır. 7 Sınıf Sosyal Bilgiler Etkin Vatandaşlık test çöz ve puan kazan. Orhan Bey Dönemi’nde kurulmuş I. Murat Dönemi’nde ülke sınırlarının genişlemesi ve sorunların artmasına bağlı olarak divan da genişletilmiştir. Divan, Fatih Sultan Mehmet’in ilk devirlerine kadar her gün toplanmış; ancak XVI. yüzyıldan FatihSultan Mehmed üzerine yaptığı çalışmalarını 1950’lerde yayımlamaya başlayan Halil İnalcık’ın yaklaşık altmış yıllık birikiminin yer aldığı bu kitap, Fatih ve devri hakkında monografik bir eser. Fatih Sultan Mehemmed Han, İnalcık’ın daha önce muhtelif dillerde yayımlanmış makalelerinin yanı sıra yeni Baltacı Cahid (1995). “Fatih Sultan Mehmed Devri İlim Hayatı ve Sahn-ı Seman Medreseleri”. Fatih ve Fetih. İstanbul Armağanı. hzl. Mustafa Armağan. İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yay. 237-251. Baltacıoğlu, Şahmaran (2003). Fâtih (Avnî) Divanı ve Tahlili. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi. 0X50. III. Mehmet’in Hayatı ve Dönemi Sultan 3. Mehmet kimdir? Sultan üçüncü Mehmet nasıl bir eğitim dönemi geçirdi? Sultan üçüncü Mehmet döneminde yaşananlar ve kısaca Sultan üçüncü Mehmed’in hayatı… Sultan Üçüncü Mehmed, 26 Mayıs 1566’da, Manisa’da doğdu. Babası Sultan Üçüncü Murad, annesi Safiye Sultan’dır. İsmini, Fatih Sultan Mehmed’e benzemesi için, büyük dedesi Kanûnî Sultan Süleyman koydu. KISACA III. SULTAN MEHMET KİMDİR? Sultan Üçüncü Mehmed, 26 Mayıs 1566’da, Manisa’da doğdu. Babası Sultan Üçüncü Murad, annesi Safiye Sultan’dır. İsmini, Fatih Sultan Mehmed’e benzemesi için, büyük dedesi Kanûnî Sultan Süleyman koydu. Orta boylu, kumral saçlı ve güzel yüzlüydü. İyi bir ilim tahsili yaptı ve Tâcü’t-Tevârih yazarı Hoca Sadeddin Efendi’den dersler aldı. Sultan Üçüncü Mehmed, 1583’te Manisa sancak beyliğine tayin edildi. 1595 yılının Ocak ayına kadar görev yaptığı Manisa’dan, Babasının ölüm haberi üzerine hareket ederek, 27 Ocak 1595tarihinde geldiği İstanbul’da, Osmanlı tahtına geçti. Sultan Üçüncü Mehmed, annesini çok sever, sayar ve dinlerdi. Bundan yararlanan annesi Safiye Sultan, Osmanlı sarayında hâkimiyet kurdu. Dindar olup, tasavvufa da son derece meraklıydı. Hz. Muhammed ismi anılınca, saygısından derhal ayağa kalkardı. Üçüncü Mehmed devri, duraklama dönemine rastlar. Sultan Üçüncü Mehmed, kolayca üzüntüye kapılır, yemekten, içmekten kesilirdi. Celâlî isyanları ve İran savaşlarının çok uzun sürmesi onu büyük üzüntü içinde bıraktı. İçkiyi sıkı bir şekilde yasaklayıp, bütün gizli meyhaneleri kapattırdı. III. Mehmed 27 Aralık 1603 târihinde vefât etmiştir. Erkek çocukları Birinci Ahmed, Birinci Mustafa, Selim, Mahmud III. SULTAN MEHMED DEVRİNİN VAK’ALARI Bazı Tâyinler ve Osmanlı – Avusturya Savaşları’nın Devamı Osmanlı-Avusturya Savaşları’nın Devamı Eflâk Voyvodası Mihail’e Karşı Mâruz Kalınan Hezimet Avusturyalılar’ın Estergon Kalesi’ni Zaptetmesi Lala Mehmed Paşa’nın Vezir-i A’zam Tâyin Edilmesi Eğri Seferi Haçova Meydan Muhârebesi Batı Cephesi’ndeki Savaşlar Kanije Kalesi’nin Fethi ve Müdâfaası İstoni Belgrad’ın İstirdadı Anadolu’da Celâlî İsyanları Karayazıcı İsyanı Celâlî Deli Hasan İsyanı İstanbul’da Sipahi İsyanı III. SULTAN MEHMED ÖZET BİLGİ Adı III. Mehmet Doğum tarihi 26 Mayıs 1566 Doğum yeri Manisa Babası III. Murat Annesi Safiye Valide Sultan Tahta çıktığı tarih 27 Ocak 1595 Tahta çıktığında yaşı 28 yaş, 8 ay Saltanatının sonu 20 Aralık 1603 Tahttan ayrılma sebebi Ölüm Saltanatının süresi 8 yıl, 11 ay Ölüm tarihi 20 Aralık 1603 Ölüm sebebi Depresyon – Felç Öldüğü yer İstanbul Gömülü olduğu yer İstanbul, Ayasofya haziresi, III. Mehmet türbesi. Valilikleri Manisa 1583-1595 Devri Duraklama devri Dönemin Olayları Osmanlı padişahı III. Mehmet tahta çıktı 27 Ocak.-1595 Koca Sinan Paşa azledilip Ferhat Paşa ikinci kez veziriazam oldu 16 Şubat.-1595 Ferhat Paşa, Eflâk Seferi’ne çıkmak üzere İstanbul’dan hareket etti 27 Nisan.-1595 Eflâk ve Boğdan, ayrıcalıklı voyvodalık durumlarına son verilerek vilayet durumuna getirildi 14 Mayıs.-1595 Estergon Kalesi,Alman kumandan Mansfeld tarafından kuşatıldı 1 Temmuz.-1595 Cephede bulunan Veziriazam Ferhat Paşa azledilip Koca Sinan Paşa dördüncü kez sadarete getirildi 7 Temmuz.-1595 Kalugeran Savaşı 24 Ağustos.-1595 Düşmanın yakıp yıktıktan sonra terk ettiği Bükreş kenti işgal edildi 26 Ağustos.-1595 70 bin kişilik Hrıstiyan ordusu tarafından 61 gün kuşatma altında kalan Estergon Kalesi düşmana teslim edildi 2 Eylül.-1595 Eski veziriazam Ferhat Paşa idam edildi 9 Ekim.-1595 Tergoviş Savaşı 19 Ekim.-1595 Veziriazam Lala Mehmet Paşa öldü 28 Kasım.-1595 Koca Sinan Paşa, beşinci defa veziriazamlığa getirildi 1 Aralık.-1595 Veziriazam Koca Sinan Paşa öldü 3 Nisan.-1596 İkinci vezir Damat İbrahim Paşa, veziriazamlığa getirildi 4 Nisan.-1596 III. Mehmet, Eğri Seferi için İstanbul’dan hareket etti 20 Haziran.-1596 Eğri Kalesi kuşatıldı 24 Eylül.-1596 Eğri’nin fethi 12 Ekim.-1596 Haçova Meydan Savaşı 26 Ekim.-1596 Haçova Meydan Savaşı’nın kazanıldığı gün Sadrazam İbrahim Paşa azledilerek yerine Cağaloğlu Sinan Paşa Tata-Dotis Kalesi geri alındı 11-12 Ekim.-1597 Damat İbrahim Paşa’nın yerine Hadım Hasan Paşa veziriazam oldu 3 Kasım.-1597 Yanık Kalesi, Düşman kuvvetleri tarafından zaptedildi 29 Mart.-1598 Yenicami’nin yapımına başlandı 9 Nisan.-1598 Veziriazam Hadım Hasan Paşa azledilip Yedikule zindanında idam edildi. İkinci vezir Cerrah Mehmet Paşa veziriazamlığa getirildi 9 Nisan.-1598 Niğbolu’da uğranılan bozgun haberi İstanbul’a iletildi 30 Eylül.-1598 28 Eylül’de başlayan Avusturya’nın Budin Kalesi kuşatması kaldırıldı 3 Kasım.-1598 Veziriazam Cerrah Mehmet Paşa’nın yerine Damat İbrahim Paşa üçüncü kez sadarete getirildi 6 Ocak.-1599 Ordu komutanı Satırcı Mehmet Paşa, Belgrad’da idam Şeyhülislâm ve tarihci Hoca Sadettin Efendi öldü 2 Ekim.-1599 Asi kuvvetler tarafından ele geçirilen Urfa Kalesi XVI. Yüzyıl divan şiirinin önde gelen şairlerinden Nev’i İstanbul’da sipahi ayaklanması baş gösterdi. Gümrüklerden sorumlu ve adeta sarayın rüşvet eli olarak kabul edilen Ester Kira adlı Yahudi kadın, kocası ve çocuklarıyla birlikte linç edildi 1 Nisan.-1600 Divan edebiyatımızın ünlü şairi Bâki vefat etti 7 Nisan.-1600 Osmanlı ordusu, Kanije kuşatması için Belgrad’dan hareket etti 14 Ağustos.-1600 Bobofça Kalesi fethedildi 5 Eylül.-1600 Kanije Kalesi teslim alındı 22 Ekim.-1600 Tarihçi ve şair Gelibolulu Ali Mustafa vefat Veziriazam Damat İbrahim Paşa, Belgrad’da vefat etti 10 Temmuz;yerine Yemişçi Hasan Paşa geçti 22 Temmuz.-1601 Sepetli Savaşı 12 Ağustos Anadolu’da saltanatını ilan eden asi Karayazıcı Halim Şah kuvvetleri mağlûp Kanije Kaesi, düşman orduları tarafından kuşatıldı 9-10 Eylül.-1601 Kanije Savaşı 18 Kasım.-1601 Anadolu’daki Celâli isyanlarını önlemeye çalışan Anadolu Serdarı Sokullu Hasan Paşa, Tokat’ta öldürüldü 20 Nisan.-1602 İstolni- Belgrad Kalesi kuşatıldı 12 Temmuz; kale, 26 gün süren çatışma sonucu Türk kuvvetleri tarafından teslim alındı 6 Ağustos.-1602 Peşte’yi alıp Budin’i kuşatan Avusturya ordusu, silahlarını bırakıp geri çekildi 18 Kasım. Budin savunmasındaki başarılarından dolayı Rumeli Beylerbeyi Lala Mehmet Paşa, Üçüncü vezirliğe terfi Bosna Beylerbeyliğine getirilen Celali reisi Deli Hasan Paşa, askeriyle birlikte Gelibolu’ya geçti12 Nisan.-1603 oğlu Şehzade Mahmut’u idam ettirdi7 Haziran.-1603 Türk ordusu,Peşte’de bozguna Sofyan bozgunu29 Eylül.-1603 Veziriazam Yemişçi Ali Paşa azledildi4 Ekim ve daha sonra idam eildi16 Ekim.-1603 9 yıl sürecek Osmanlı-İran Savaşı Tebriz Savaşı21 Ekim.-1603 Erivan şehri düşman eline geçti15 Kasım.-1603 yaşında öldü 20-21 Aralık.-1603 Anasayfa » » Fatih Sultan Mehmet Dönemi 2. Ünite Osmanlı Yükseliş Dönemi İSTANBUL’UN FETHİ 29 Mayıs 1453 Fethin Sebepleri *İstanbul’un, Osmanlı Devleti’nin Anadolu ve Rumeli topraklarının ortasında yer alması Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü bozuyordu.*Bizanslılar, Osmanlı ordusunun İstanbul Boğazı üzerinden Rumeli’ye geçişlerini engelliyorlardı.*Bizanslılar, Anadolu Beyliklerini ve Osmanlı şehzadelerini taht kavgaları için kışkırtıyorlardı. *İstanbul, Asya’yı Avrupa’ya bağlayan kara ve deniz ticaret yolları üzerinde bulunuyordu. Ekonomik açıdan önemli bir konuma sahiptir.*Bizanslıların Osmanlı Devleti’ne karşı Haçlı Seferleri yapılmasını sağlamaları, devleti zor durumda bırakıyordu.*II. Mehmet’in, Hz. Muhammed’in hadisindeki müjdeye ulaşmak istemesidir. Fetih İçin Türklerin Yaptığı Hazırlıklar *Bizans’a Karadeniz’den gelebilecek yardımı önlemek için Anadolu Hisarı’nın Güzelcehisar karşısına Rumeli Hisarı Boğazkesen yaptırıldı.*Bizans’a ait Silivri ve Vize kaleleri alındı. -Surları yıkabilecek büyüklükte toplar döktürüldü bu topların en büyüğüne “şahi” denirdi.-Surlara tırmanmak için tekerlekli kuleler parçalık güçlü bir donanma devletleriyle saldırmazlık antlaşması imzalandı, Balkan sınırına asker gönderildi. Bizanslıların Yaptığı Hazırlıklar -Surlar ve kaleler tamir edilerek buralara asker ağzı eski gemiler ve zincirlerle Rum Ateşi denilen silahların sayısı devletlerinden yardım istendi. İstanbul’un Kuşatılması Osmanlılar, büyük bir orduyla İstanbul’a gelerek şehri karadan ve denizden kuşattılar. Kuşatma sırasında II. Mehmet 72 parça gemiden oluşan donanmayı bir gecede karadan Haliç’e indirtti. 53 günlük bir kuşatmadan sonra 29 Mayıs 1453’te İstanbul fethedildi. Surlara Türk bayrağını ilk diken Ulubatlı Hasan oldu. Fatih Sultan Mehmet, Bizanslılara yaşantılarına önceden olduğu gibi devam edebilecekleri, din ve mezhep özgürlüklerine dokunulmayacağı konusunda güvence verdi. Fethin Sonuçları Türk Tarihi Açısından Sonuçları-Anadolu ve Rumeli arasındaki toprak bütünlüğü Edirne’den İstanbul’a Devleti Kuruluş Dönemi’ni tamamladı, Yükselme Dönemi’ne geçti, imparatorluk aşamasına Devleti’nin İslam dünyasındaki saygınlığı ticareti Osmanlıların eline Mehmet “Fatih” unvanını Türkleri Balkanlardan çıkarma umutları kalmadı. Osmanlıların Avrupa’daki ilerlemeleri kolaylaştı. Dünya Tarihi Açısından Sonuçları -Asya ile Avrupa arasındaki önemli kara ve deniz ticaret yolları, İstanbul Boğazı ve Karadeniz ticaret yolu Osmanlıların denetimine geçti. Bu durum Avrupalıların Coğrafi Keşifleri başlatmalarında etkili İmparatorluğu Doğu Roma İmp. kaçan bilginler İtalya’ya gitmişler, bu da Rönesans ve Reform hareketlerine zemin ve surların toplarla yıkılabileceği anlaşıldı, bu durum Avrupa’da feodalitenin derebeyliğin zayıflamasında ve krallıkların güçlenmesinde etkili ticareti olumsuz yönde sona erdi, Yeniçağ başladı. * Doğu seferine çıkarak; – Karamanoğulları beyliğini Osmanlıya bağladı. -Doğu Anadolu da bulunan ve Osmanlı aleyhine işbirlikleri yapan Akkoyunlular üzerine sefer yaparak Uzun Hasanı Otlukbeli savaşında mağlup ederek Osmanlı sınırlarını Fırat nehrine kadar genişletti. -Trabzon u alarak Trabzon Rum İmparatorluğunu yıktı. * BatıAvrupa seferine çıkarak; Sırbistan, Mora Yarımadası, Arnavutluk, Bosna, Hersek alındı. *Denizlerde; Karadeniz de Amasra, Sinop, Trabzon ve Kırım alınarak Karadeniz Türk gölü yapıldı. Osmanlının ege denizinde fetihler yapması üzerine Venediklilerle savaşlar yapıldı. Venediklilere ticaret hakları verildi. * Fatih; Başkenti İstanbul’a taşıdığı için, içerisinde oturacağı, devlet işlerinin görüşüleceği, hazinenin bulunduğu, Osmanlının en yüksek okulunun Enderun açılacağı Topkapı Sarayı’nı yaptırmıştır. * Fatih; Osmanlı devletinin ilk altın parasını bastırmıştır Bu olay Osmanlıda ticaret ve zenginliğin göstergesidir. Kapalı Çarşıyı yaptırmıştır. Sosyal Bilgiler - Canlandırma Osmanlı Devleti sınırları içinde Bizans imparatorluğuna ait bir toprak olması Osmanlı topraklarının bütünlüğüne zarar veriyordu. Ortodoksların merkezi olan İstanbul, Cenevizlilerin ve Venediklilerin Karadeniz’den gelen gemileri için de önemli bir duraktı. Bizans imparatorluğu her fırsatta diğer Balkan Devletlerini ve Anadolu beyliklerini Osmanlı Devletine karşı örgütleyerek Osmanlı Devleti sefere çıktığında karışıklık çıkarıyordu. Bunun üzerine İkinci Mehmet, 29 Mayıs 1453’te İstanbul fethetti ve İstanbul, kısa bir süre sonra Osmanlı Devletinin başkenti yapıldı. Elde edilen bu başarı sonucunda İkinci Mehmet’e “Fatih” unvanı verildi. İstanbul’un fethi hem Osmanlı Devleti, hem de diğer Balkan Devletleri açısından önemli sonuçlar doğurdu. İstanbul’un alınmasıyla bin yılı aşkın süre hüküm süren Bizans İmparatorluğu yıkıldı. Balkan Devletlerinin Osmanlıları balkanlardan çıkarma umudu kalmadı. Anadolu ve Rumeli toprakları arasındaki engel ortadan kalkarak Osmanlı toplarının bütünlüğü sağlanmış oldu. Karadeniz ticaret yolu üzerindeki İstanbul boğazının kontrolü sağlandı. İstanbul’un Fethi ile ilgili konu anlatımında, İstanbul’un fethedilmesinin nedenleri, İstanbul’un nasıl fethedildiği ve İstanbul’un fethedilmesinin sonuçları ile ilgili bilgiler edinebilirsiniz. Haberler > Fatih Sultan Mehmet'i Ne Kadar İyi Tanıyorsun? - 1802 - 2148 İlber Ortaylı'ya göre ''Türk tarihinin en büyük hükümdarı ve yaşadığını dönemin en büyük entelektüellerinden biri'' olan Fatih Sultan Mehmet asırlar geçse de adından söz ettirecek önemli bir Türk lideri. Bu testimizde onun hakkında ne kadar bilgi sahip olduğunuzu test ediyoruz. 1. Fatih Sultan Mehmet'in hocası olan ve İstanbul'un fethi sırasında yazdığı mektupla fethin başarılı olması için büyük katkı sağlayan, "İstanbul'un manevi fatihi" sıfatıyla da anılan ünlü alimin ismi nedir? 2. Fatih Sultan Mehmet kaç yaşında İstanbul'u fethetti? 3. Fatih Sultan Mehmet'in sarayına davet ederek kendi portresini yaptırdığı ünlü İtalyan sanatçının adı nedir? 4. Fatih Sultan Mehmet Homeros’un “İliada”sını rahatlıkla okuyabilecek ve okunanı dinleyebilecek kadar klasik Yunanca’ya hâkimdi. İtalyanca rahat konuşuyordu. Peki kaç dil biliyordu? 5. 15 yıl Vezir-i Azam’lık yapan, İstanbul’un fethinden hemen sonra Bizans İmparatorluğu'ndan rüşvet aldığı gerekçesiyle idam edilen, Osmanlı tarihinin idam edilen ilk sadrazamı? 6. "Ağlasa derd-i derûnum çeşm-i giryânım sana / Âşikâr olurdu gâlib râz-ı pinhânım sana" yani "Sevgili! İçimdeki dertler ile, yaş dolu gözlerim senin için ağlayacak olsa, gönlümdeki gizli sırlarım gözyaşlarıma gâlip gelir ve sırlar sana aşikâr olurdu" dizeleri Fatih Sultan Mehmet'in yazdığı bir şiirden. Kendisi hangi mahlasla şiir yazmaktaydı? 7. Fatih Sultan Mehmet’in ilk eşini babası II. Murad tasvip etmiyordu. Arnavut kökenli Hristiyan bir köle olan bu hanım, II. Bayezid’in de annesiydi. Daha sonra da “Valide Sultan” gibi Osmanlı’da etkin olacak olan bu kadının adı neydi? 8. İstanbul’un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet tarafından diplomat olarak yetiştirilmek üzere alınan ve daha sonra kendisine suikast girişiminde bulunduğu için yine Fatih tarafından öldürülen 14 yaşındaki çocuğun ismi nedir? 9. Fatih tarafından tayin edilen İstanbul’un ilk Subaşısı ve Kadısı kimdir? 10. Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan, “Yeni Saray” olarak da adlandırılan ve 1464 tarihinde tamamlanan ünlü sarayın adı nedir? 11. Bugün İstanbul’un simgelerinden olan, 25 bin kişinin çalıştığı ve Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan Bedesten’in adı nedir? 12. Fatih Sultan Mehmet’in bakımı için 2350 dükkan, 4 kervansaray, 51 hamam, 987 ticari müessese, 32 buzhane ve 22 aşhanenin yıllık ortalama 719 bin akçeye varan gelirini tahsis ettiği, İstanbul’un simgelerinden ünlü ibadethanenin adı nedir? 13. Fatih Sultan Mehmet öldükten sonra Venedik elçisinin ülkesine gönderdiği mesaj neydi? 14. Hangisi Fatih Sultan Mehmet'in kullandığı sıfatlardan biri değildir? 15. Fatih Sultan Mehmet’in Hristiyanlık inancı üzerine ilmi tartışmalar yaptığı ve kendisinden bu müzakereleri kalemi almasını istediği ünlü Patrik’in adı nedir? 16. Fatih Sultan Mehmet’in “Sakiya mey sun ki bir gün lalezar elden gider / Erişir fasl-ı hazan bağ-u bahar elden gider” dizelerinde adı geçen ve sevdiği içeceğin adı nedir? 17. Uzun yıllar Topkapı arşivinde kalan ve kimsenin incelemediği Fatih Sultan Mehmet’in çocukluk defterini 1961 tarihinde yayınlayan ünlü tarihçi? 18. Fatih Sultan Mehmet’in davetiyle İstanbul’a gelen, Hall-ü Eşkâl-i Kamer isimli eseriyle bilinen, ünlü matematikçi, astronom ve dilbilimcinin adı nedir? 19. Macar Top Döküm Ustası Urban tarafından yapılan ve İstanbul’un fethinde büyük yarar sağlayan, daha sonra 1807 yılında İngiliz Donanmasına karşı da kullanılıp bir İngiliz gemisini batıran topların ismi nedir? 20. Fatih Sultan Mehmet Osmanlı’yı yalnız İslam Hukuku ile yönetmemiş, kendi otoritesinden ve egemenlik yetkisinden kaynaklanan alternatif bir hukuk yolu da kurmuştur. Halil İnalcık’ın ifadesiyle “II. Mehmed kendi devletinin temel kanunları olarak bir devlet düzenini, öteki tebaanın statüsünü belirleyen iki kanunname ilan etmiştir. Bu kanunnameler, doğrudan doğruya herhangi bir Şeriat ilkesini içermemektedir, sadece İmparatorluğun kamu kurumlarının oluşturulmasını ele almaktadır.” Fatih Sultan Mehmet’in kurduğu ve şeriata dayanmayan bu hukuk dalının adı nedir? Bu yazımızda Fatih Sultan Mehmet kimdir? sorusunu yanıtladık. Kısaca Fatih Sultan Mehmeti’in hayatını ve özelliklerini inceledik. Ayrıca Fatih’in ölümü konusunu da ele aldık. Bu Yazının İçindeki Başlıklar Fatih Sultan Mehmet Kimdir?Fatih Sultan Mehmet ve Babası II. MuradFatih Sultan Mehmet’in HayatıFatih Sultan Mehmet ve İstanbul’un FethiFatih Sultan Mehmet’in ÖzellikleriFatih Sultan Mehmet’in Ölümü Fatih Sultan Mehmet Kimdir? Fatih Sultan Mehmet, 29 Mart 1432 yılında dönemin Osmanlı başkenti olan Edirne’de doğmuş ve 8. Osmanlı Devleti padişahı olarak tahta çıkmış Türk yöneticidir. Osmanlı Devleti padişahları arasında Mehmed ismine sahip ikinci padişah olması sebebi ile II. Mehmed olarak da bilinir. Babası 6. Osmanlı padişahı olan II. Murad, annesi de Hüma Hatun’dur. Fatih Sultan Mehmet ve Babası II. Murad Fatih Sultan Mehmed, öncelikle genç yaşta olmak üzere iki farklı dönemde Osmanlı Devleti’ne padişahlık yapmıştır. Öncelikle babası olan II. Murad kendisinden padişah olmasını istemiş ve bunun ardından 1444 Ağustos ayından 1446 yılının Ağustos ayına kadar kısa bir süre padişah kalmıştır. Bu genç yaştaki padişahlık sürecini devam ettirmek istemediğinden dolayı babası olan II. Murad’a bunu şu sözlerle belirtmiştir Baba, eğer bu devletin padişahı sen isen gel ve yönetmen gereken ordunun ve devletin başına geç; ve eğer padişah ben isem sana emrediyorum, gel ve ordunun başına geç. Bu sözler üzerine II. Murad tekrar thata çıkmış ve padişah yetkilerini yeniden devralmıştır. Bu süreçte de Fatih kendini bir şehzade ve müstakbel bir padişah olarak her anlamda geliştirmeye devam etmiştir. En kaliteli hocalardan ve profesörlerden ders almış ve hem fiziksel hem de akademik alanlarda kendini geliştirmiştir. Pozitif bilimler öğrenmiş ve dönemin coğrafyasındaki Farsça, Yunanca ve Latince gibi dilleri küçük yaşta öğrenmiştir. Ayrıca döneminin öncesinde yazılmış destan, kitap ve herhangi ünlü mitolojik eser hakkında da bilgi sahibidir. Ünlü bilimcilerin çalışmalarını ve icraatlerini örnek almıştır. Tüm bu padişahlık ve pozitif ilimler gibi ilgi alanlarının yanı sıra diğer birçok padişah gibi şiir de yazmıştır. Şiir yazarken kullandığı mahlas “Avni” olarak bilinmektedir. İskender Pala’nın “Şair Fatih Avni” kitabında da Fatih Sultan Mehmed’in o dönemde Avni mahlasıyla yazdığı şiirler ve bazı gazelleri derlenmiştir. Fatih Sultan Mehmet’in Hayatı Babası II. Murad’ın ölümü ile Sultan Mehmed saltanatı 1451 yılında başlamıştır. Tahtta bulunduğu dönem boyunca en bilinen icraatleri Avrupa’da Bosna ve bazı Balkan topraklarını fethetmesi, İstanbul’u fethedip Doğu Roma İmparatorluğu’nu ortadan kaldırması, devlet ekonomisini altın para basacak düzeyde güçlendirmesi ve Kanunname-i Ali Osman kanunnamesini hazırlaması olarak sıralanabilir. Tüm bu olaylar arasında onu en öne çıkaran özelliği şüphesiz ki İstanbul’u Bizans’ın elinden alıp yaklaşık 1000 yıllık bu devletin varlığına son vermiştir. Bu icraatinden dolayı ona “fetheden, fetih lideri” anlamına gelen Fatih unvanı verilmiş ve Ebu’l Feth olarak anılmıştır. Feth’in ardından ilk icraatleri de öncelikle ikindi namazını kıldırması ve Ayasofya mimarisini İslami bir görünüme sahip olacak şekilde yeniletmesi olarak bilinir. Fatih Sultan Mehmet ve İstanbul’un Fethi Fetih olayı her ne kadar küçük bir coğrafyanın ele geçirilmesi olayı olsa da aslında döneminin en güçlü ve asla yıkılamaz ve aşılamaz dene surların geçildiği, Türk bayrağının dikilmiş olduğu ve dönemin en önemli olaylarından olup büyük ses getirdiği aşikardır. Bu sebeptendir ki Fatih Sultan Mehmed’in İstanbul’u fethettiği 29 Mayıs 1453 tarihi günümüzde Ortaçağ zaman diliminden Yeniçağ zaman dilimine geçiş olarak kabul edilmektedir. Bu olayların sebeplerine baktığımız zaman Bizans İmparatorluğu’nun coğrafi konumu o bölgede yaşayan insanlar için çok dikkat çekicidir çünkü her ne kadar küçük bir yer olsa da Bizans İmparatorluğu Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü bozmakta ve boğaz taraflarında bir tehlike arz etmektedir. Fatih Sultan Mehmed döneminden de önce defalarca kez farklı yöneticiler İstanbul’u fethetmeye çalışmış ve kimi zaman kuşatabilmiş olsalar da fetih girişimleri başarısız olmuştur. II. Mehmed’den hemen önce İstanbul’u kuşatmaya çalışmış Osmanlı padişahları da mevcuttur, örneğin Yıldırım I. Bayezid. Okuma Önerisi Bu konuyla ilgili olarak İstanbul’un Fethi Sırasında Gemiler Karadan Yürütüldü Mü? başlıklı yazımızı da inceleyebilirsiniz. Fatih Sultan Mehmet’in Özellikleri Fatih Sultan Mehmed’e kadar başa geçmiş padişahlara baktığımız zaman her ne kadar üzerinde tartışmalar olsa da çoğunluk tarafından müslüman kabul edilir. Buradan da yola çıkarak Fatih Sultan Mehmed’in dini bir politika üzerine fetih yoluna çıktığı iddia edilebilir. Bunun da sebebi İslam peygamberi Hz. Muhammed’in İstanbul’u fetheden herhangi bir komutan üzerine övgüleridir. Kesin söylenip söylenilmediği emin olunmamak ile birlikte “İstanbul’u fetheden ordu ne güzel ordudur ve onu fetheden komutan ne güzel komutandır.” hadisi bu övgülerin hadis cümlesidir. Fatih Sultan Mehmed’in de fetih olayı ile alakalı sözleri mevcuttur. Bunlar arasında en bilineni “Ya ben İstanbul’u alırım, ya İstanbul beni.” sözüdür. Fatih Sultan Mehmed’in en bilinen özelliklerinden bir tanesi yapacağı işleri son anına kadar kimse ile fikir olarak paylaşmamış olmasıdır. Bir fikir aklına geldiğinde onu son ana kadar iyice düşünüp karar verdikten sonra anında uygulamaya koymaktadır. Örneğin aklındaki fikir batı yönünde bir sefer düzenlemek olduğu zaman genellikle hiçbir şey söylemez hatta batıya değil de sanki doğuya gidecekmiş gibi davranır, ardından da kimsenin beklemediği bir anda harekete geçerdi. Bu durumu ile de ilgili bilinen “Yapacağım işten sakalımın tek bir teli dahi haberdar olsaydı, sakalımı kökünden keser ve yakardım.” şeklinde gayet ciddi bir sözü mevcuttur. Fatih Sultan Mehmet’in Ölümü Fatih Sultan Mehmed 1480’li yılların başında Mısır civarındaki Memlük Devleti ile gerginlikler yaşamış ve 25 Nisan 1481 tarihinde Üsküdar’a gelerek Memlük Devleti üzerine sefer başlatmıştır. Osmanlı Devleti’nin birçok padişahında görülen gut nikris hastalığı Fatih Sultan Mehmet’te de etkilerini göstermiştir. Kocaeli sınırlarına giren Fatih ve ordusu Gebze civarlarında Hünkar Çayırı’nda konaklamışlardır. Fatih Sultan Mehmed burada ordusu ile beraber dinlendiği sırada ağrıları daha da arttı ve romatizma ve nikris gibi zaten sahip olduğu hastalıkların yanı sıra yeni hastalıklar da kapmıştı. Farklı tabipler Sultan’ın hastalıklarını iyileştirmeye, ilaçlar bulmaya çalıştı fakat Fatih’in durumu daha da kötüye gidiyordu. Sancıları kendisini çok rahatsız ediyordu ve kendisine yanlış ilaç da verilmişti. Ağrılarını hissetmemesi için kendisine verilen başka bir ilaç onun komaya girmesine sebep oldu. Bu komanın ardından 3 Mayıs 1481 tarihinde 7. Osmanlı Devleti padişahı olan Fatih Sultan Mehmet hayatını kaybetti ve yerine oğlu Bayezid, II. Bayezid Veli olarak tahta çıktı.

7 sınıf fatih sultan mehmet dönemi