İkizbebek bekleyen anne adaylarının gebelik sırasında çok yakın takipleri gerekir. Takipler 2 haftada bir ve gebeliğin son dönemlerinde her hafta olmalıdır. Gebelik sırasında olasılığı artan yüksek tansiyon, diyabet, anemi gibi komplikasyonlar erken tanınmalı ve tedavi edilmelidir. Beslenme gerekirse bir diyetisyen Op Dr. Polat: Yirmi yılı aşkın bir süredir tüp bebek ile uğraştığım için embriyo dondurma işlemlerinin de, taze embriyo transferlerinin de nasıl geliştiğini bire bir gördüm. Eskiden 3-4 tane embriyo vererek sağladığımız gebelik oranlarını, şu anda 1 veya 2 embriyoyu vererek sağlayabiliyoruz. Biztüp bebek tedavisinde 37 yaşı baz alıyoruz. 37 yaş öncesi kadınlarda daha iyi sonuçlar alıyoruz. Yaşı genç olan hastalarda şansımız daha iyi. Yumurta durumu iyiyse, eşinin sperm durumu iyi ise, kaliteli bir embriyo oluşturuyorsa ve rahimin durumu da iyi ise bunlar hep başarıyı etkileyen faktörlerdir. KadınDoğum ve Tüp Bebek Uzmanı Prof.Dr. Timur Gürgan, balanslama tekniği ile birlikte uygulanan yeni yöntemlerle, çiftte gebelik oranlarında yüzde 45 oranında bir artış Aşılamaile Hamile Kalanlar Nelere Dikkat Etmelidir? Ancak gebelik materyali olan embriyo ancak 6-7. günde rahime implante olacaktır. Düzenli28 günde bir adet görüyorsanız gebe kalmak için ilişkide en uygun dönem, adetinizin 12. günü ile 16. Tüp bebekte başarıyı belirleyen en önemli faktör kaliteli yumurta ve kaliteli sperm ile elde edilen iyi bir embriyodur. Tüp bebek tedavisi ortalama iki hafta ile eğer embriyo dondurulacaksa 2 ayı bulabilmektedir uGNfT. Embriyolarda hücre sayısı ve kalitesi oldukça önemlidir. Bu durumun düzgün ve kaliteli olması anne adaylarının kolay ve hızlı şekilde hamilelik yaşamasına olanak sağlayacak ve mutlu edecektir. İçindekilerTüp Bebek Tedavisinde Embriyo Kalitesi Nedir?Tüp Bebek Tedavisinde Yumurta Kalitesi Neden Önemlidir?Embriyo Hücre Sayısı Nedir? Tüp bebek tedavisi sistemi normal yollar ile gebe kalamayan kişilere uygulanan ve başarı elde edilen bir yöntemdir. Bu uygulamada başarı belli başlı faktörlere bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Özellikle kadın ve erkekte bulunan sorunlar başarı oranını fazlasıyla etkiler. Bunun yanı sıra tedavi aşamasında önemli olan diğer bir faktörde tüp bebek tedavisinde embriyo kalitesi ve kötü embriyoların elde edilmesidir. Kaliteli embriyo oldukça önemlidir, bu tarz embriyolar ile hamile kalanlar sağlıklı bebekler dünyaya getirebilir. Hamile kalmanın belli başlı koşulları bulunur ve bunlar sağlanmadığı sürece de hamile kalmak ve bebek görüntüsü almak mümkün değildir ve embriyo tutmaz. Tüp bebekte embriyo kalitesi döllenme ile ortaya çıkar. Nasıl olmalı, ne düzeyde kalite gerektiği, orta kalite embriyo mu yoksa kaliteli embriyo mu bakılmalıdır. Kaliteli embriyo istenilen başarının sağlanmasına olanak bağlıdır. Tutmaz ya da tutar seçenekleri de bu duruma bağlıdır. Embriyo nasıl olmalı ve nasıl işlenir, erkek ve kadına ait olan üreme hücrelerinin vücudun dış kısmında döllenmesi sağlanır, meydana gelen embriyonun rahime transferi edilmesi ve hamilelik oluşabilmesi için takip edilmesi gerekmektedir. Embriyo kalitesi grade düşüklüğü mevcut ise hamile kalma şansı da düşer. Tüp bebek tedavisinde embriyo kalitesi üst düzeyde olsa bile hamile kalma durumu başarısız olan kişilerde mevcuttur. Tüp Bebek Tedavisinde Yumurta Kalitesi Neden Önemlidir? Tüp bebek tedavisinde embriyo kalitesi neye bağlıdır, başarının sağlanması adına yumurtaların kaliteli olması gerekir. Çocuk sahibi olamama hakkında birçok sebep bulunur. Embriyo kalitesi nedir, genelde yumurtanın sayısının doğru ve kaliteli olması durumudur. Tüp bebek tedavisi transfer işlemlerinde kadından kaynaklı sorunlar ortaya çıkabileceği gibi erkeklerdeki sperm kalitesinin ne olduğu, canlılığının ne durumda olduğu ve şekilde bozukluğu da sorunlara sebep olabilir. Tedavinin transferi uygulaması birinci düzeyde embriyoların sağlanması adına doğru şekilde yapılmalıdır. Normal olan hamile kalma sürecinde de kalitesi birinci düzeyde olan yumurtalar ve spermler gereklidir. Bunlar bulunamazsa hamile kalma şansı ortadan kalkar. Bunun hakkında araştıra yapılma neden kaynaklandığı şekillendirilmelidir. Ancak bu araştırma sonrasında gerekli olan detaylar anlaşılır. Bundan kaynaklı olarak da tüp bebek yumurta transfer işlemlerinde sağlıklı yumurtalar gereklidir. Yumurtaları grade olan ve orta düzeyde olan kişilerde hamile kalma mümkün olmayabilir. Tedavi sürecinin en önemli noktası embriyonun transferi işlemlerinin yapılmasıdır. Bu aşamada neye dikkat edileceğini, nasıl davranılması gerektiğini ve hakkında var olan diğer detayları net şekilde bilmek gerekir. Embriyo Hücre Sayısı Nedir? Embriyoların orta, birincil ve grade durumu hakkında belli başlı detaylara dikkat edilmelidir. Bu detaylar kalitesinin belirlenmesini ağlar. Diğer etkenlerin dışında transferi yapılan embriyonun kalitelisi, hamileliği belirlemektedir. Kadınların yaşları embriyonun kalitesi kadar gebelik için de oldukça önemlidir. Embriyoların her bir tanesi tek tek mikroskop altında incelenir. İncelenmesi ile kaç hücreli olduğu ve neye benzediği detaylandırılır. Bunlar aşağıda bulunan etkenler dâhilinde değerlendirilir; Hücreli sayısı Hücrelerin eşit boyutlu olup olmadığı “Fragmantasyon” durumu Her bir embriyo 1 ila 12 hücrelidir. Hücreli sayısından çoğalma gözlemlendikçe hızlı bölündüğü ve bu şekilde hamilelik yaşama olanağınında yükseldiği düşülmektedir. Yumurtaların toplanmasından sonra 3. Günün içinde 6 ve daha fazla sayıda hücreli sayısı mevcut ise grade olmayan ve orta olmayan embriyonun olduğunu gösterir. 4 ya da daha düşük sayıda ise iyi olmamaktadır. Mükemmel olan yumurtalarda hücrelerin boyutları eşit durumdadır. Hücreli de fragmantasyon meydana gelmemiştir. Framantasyon canlı durumda olmayan hücreli durumudur. Bu olay fazlalaştıkça grade durumu azalmaya başlar ve gebe kalma şansıda düşer. Grade meydana gelmesinden kaynaklı olarak boyutlarında da eşitsizlik olur. Kaliteli olan durumda gebelik başarısını sağlamak için oldukça kaba bir tablo bulunur. İyi, kaliteli, orta ve grade olmamış olan embriyolarda, her daim sağlıklı olan bebekler için biyokimyasal ve genetik içerikler ortaya koyulmayabilir. Kalitenin var olan durumu saatler ve dakikalar içinde değişkenlik gösterir. Bundan dolayı kişilerin yumurtalarında kalitelileri üstünde olduğundan daha çok durmaları tavsiye edilmez bir durumdur. Çiftlerin bu konuda kalitesinin tam olan embriyoların daha kolay gebelik sağladığını akıllarından çıkartmaması gerekir. Ayrıca bunun için beslenme, düzenli yaşam ve sağlık konusunda dikkatli olmak gerekir. Bunlarda yumurtaların sayılarını ve durumlarının daha iyi olmasını sağlar. Bu konuda uzmandan detaylı şekilde bilgi almak ve aklınıza takılan tüm soruları yanıtlamak mümkündür. Anasayfa » Tüp Bebekte Embriyo KalitesiEmbriyoların kalitesi döllenme ardından çeşitli şekilsel morfolojik parametrelere göre değerlendirilir. Diğer çeşitli etkenlerin dışında, transfer edilen embriyo kalitesi, hamileliğin gerçekleşme şansını önemli ölçüde belirlemektedir. Kadının yaşı ve diğer bazı etkenlerin de embriyo kalitesi kadar hamilelik için önemli olduğunu akıldan çıkarmamak gerekir. Her bir embriyo mikroskop altında incelenerek embriyo kalitesi belirlenir. Her bir embriyo üç parametreye göre değerlendirilirHücre sayısı;Hücrelerin eşit boyutta olup olmaması;“Fragmantasyon” mevcudiyeti ve bunun embriyo boyutuna göre oransal bir embriyoda olabilecek hücre sayısı 1-12 arasıdır. Embriyoda hücre sayısı fazlalaştıkça, embriyonun o oranda hızlı bölündüğü, bu sebeple de hamilelik şansının en yüksek olduğu düşünülür. Yumurta toplama ardından 3. günde, 6 ya da daha fazla hücre sayısı varlığı iyi kaliteli embriyoyu gösterir. 4 ya da daha az sayıda hücreli embriyo transferi ile de, daha düşük şanslı da olsa, hamilelik sağlanabilir. Mükemmel kaliteli embriyoda hücrelerin boyutları benzerdir ve fragmantasyon mevcut değildir. Fragmantasyon dediğimiz yapı ise, canlı olmayan hücre artıklarıdır. Fragmantasyon fazlalaştıkça, embriyo kalitesi grade azalır ve hamilelik şansı kalitesinin hamilelik başarısı için çok kaba bir gösterge olduğunu da bilmek gerekir. İyi kaliteli embriyo, her zaman için sağlıklı bir bebek için ideal genetik ve biokimyasal içeriği ortaya koymayabilir. Embriyo kalitesi saatler içinde değişiklik gösterebilir. Bu sebeple kişilerin embriyo kalitesi üzerinde, gereğinden fazla durmamalarını tavsiye etmek gerekir. Akıldan çıkarılmaması gereken nokta, embriyo kalitesinin en önemli göstergesi olan sağlıklı bir bebek elde seçme kriterleriEmbriyolar özel mikroskoplar ile incelenerek sınıflanır ve puanlanır. Embriyonun puanı ne kadar yüksekse tutunup hamilelik oluşturabilme potansiyeli de o kadar yüksektir. Transfer gününde puanı en yüksek olan embriyo/ lar transfer için tercih edilir Embriyonun birçok parametresi puanlamada kullanılmaktadırİlk gün değerlendirmesiÇekirdek pozisyonu ve hacmiÇekirdekçik sayı, şekil ve dağılımıKutup cisimciğinin yerleşimi2. ve 3. gün bölünme evresi değerlendirmesiErken bölünmeBölünme ivmesiBlastomer hacmiFragmantasyon derecesiBlastomer multinükleasyonu çekirdeklerin birden fazla olmasıSitoplazmik görüntüPerivitellin alan sitoplazma dışı alan ve zona pellusida dış kabuk özellikleri5. ve 6. gün blastosist evresi değerlendirmesiBlastosel orta boşluk boyutuİç hücre kitlesiDış hücre kitlesi TrofektodermBirinci Gün DeğerlendirmesiÇekirdek pozisyonu ve hacmiMikroenjeksiyon uygulamasından 16-18 saat sonra, anne va babadan gelen kromozomları taşıyan 2 çekirdek yumurta ortasında oluşmaya başlar. Dişi pronukleus erkek pronükleusa iyice yaklaşana kadar ilerler ve bitişirler. Yumurtanın ortasında 2 çekirdeğin izlenmesi, oositin döllendiği manası ve çalışmalar, pronükleer oositlerin morfolojik olarak normal olarak değerlendirilebilmeleri için her iki PN’in sitoplazmada merkezi pozisyonda, birbirine yakın ve aynı boyutta olması gerektiğini sayısı, şekli ve dağılımıÇekirdekçikler, çekirdekler içerisinde minik, çok sayıda ve dağınık olarak yer almaktadır. Zaman içinde birbirleriyle kaynaşma yapar, sayıları azalır, büyürler ve sıkıca birbirlerine yapışmış olarak yanyana sıralanır. Çalışmalar, her iki çekirdekteki çekirdekçiklerin aynı sayıda ve aynı sırada olmalarının daha yüksek tutma potansiyeline sahip olmalarının bir göstergesi olduğu ve Greco puanlama sistemine göre P0 en yüksek P5 ise en düşük tutunma potansiyeline cisimciğinin yerleşimiKutup cisimciği, perivitellin aralıkta yer alan ve mayoz bölünme esnasında meydana gelen bir yapıdır. Kutup cisimciğinin görülmesi yumurtanın olgun olduğunu manasına gelir. Çekirdeklerin kutup cisimciği ile yaptıkları açının küçük olması embriyonun tutma potansiyelinin yükseldiğini halo, yumurtanın etrafında görülen az yoğun bölge olarak isimlenir. Bu yapının mevcudiyeti embriyonun tutma potansiyelinin yüksek olduğunu gösteren bir döllenmiş yumurta Biri anne adayından diğeri baba adayından gelen kromozomları taşıyan 2 çekirdek ve 3. gün bölünme evresi incelemesiEmbriyo puanlama sistemlerinde, yüksek tutunma potansiyeline sahip embriyoları ayırt edebilmek için, bölünme evresi de evresinde erken bölünmenin mevcudiyeti, bölünme ivmesi, blastomer hacmi, fragmantasyon oranı, blastomerlerin nükleer durumu, sitoplazmik görüntü, perivitellin alan ve zona pellusida özellikleri incelenmektedir. Literatürde birçok çeşitli bölünme evresi embriyo skorlama sistemi saptanmıştır. Bu puanlama sistemlerinde değerlendirilen parametreler ile ilgili bilgi verildikten sonra örnek bir bölünme evresi embriyo skorlama sistemi’ BölünmeDöllenmiş yumurta, ortalama 20 saat sonra bölünmeye başlar ve 2-hücreli bir embriyo oluşturur. Yirmibeşinci saatte döllenmiş yumurtaların ortalama %20’si, 2-hücreli evrede yer alır. Yapılan araştırmalar erken bölünen embriyoların mikroenjeksiyon işleminden 20-26 saat sonra daha yüksek hamilelik ve implantasyon potansiyeline sahip olduklarını ortaya koymuştur. Bu bilgilere dayanarak, döllenmiş yumurtaların ilk hücre bölünme zamanı embriyo tercih ederken kullanılan mühim bir kriter olarak Hızıİyi kaliteli bir embriyonun, 2. günde 42-44. saat 4-5 blastomer ve 3. günde 66-68. saat en az 7 hücreye sahip olması gerekir . Yapılan çalışmalar, çok yavaş ya da çok hızlı embriyo gelişiminin embriyo tutunma oranlarını olumsuz şekilde etkilediğini ortaya hücre büyüklüğüAynı boyutlarda olmayan hücresel bölünme, embriyo kalitesi ve embriyonun gelişim potansiyeli ile ilgili bilgi veren bir parametre olarak geçer. Yapılan çalışmalar, eşit bölünmeyen embriyoların transferiyle hamilelik ve tutunma oranlarının olumsuz yönde etkilendiğini ortaya derecesiEmbriyonun içinde yer alan ve hücre olmayan yapılar fragman olarak isimlendirilir. Çekirdeği olmayan fragmanların sayısı ve miktarının embriyo hacmine oranı, embriyo kalitesi belirlenirken incelenmelidir. Hücre fragmantasyonunun sebebi ve embriyo gelişimine etkisi tam olarak bilinmez ve hem embriyo hem de hastaya özgü bir durum olarak kendini yapısal özellikleriEmbriyo puanlamada için uygulanan diğer bir morfolojik parametre ise bir hücrede birden fazla çekirdek görülme multinukleasyon halidir. İstenmeyen bir durumdur ve bu durumdaki embriyoların transfer edilmemesi GörünümSitoplazma, açık renkli, şeffaf ya da hafif granülasyon süngerimsi yapı şeklindeyse, normal olarak alan ve zona pellusida özellikleriEmbriyolar puanlanırken perivitellin bölgesindeki sitoplazma dışı alan genişlik, darlık ve inklüzyonlar değerlendirilmeli, zona pellusida dış kabuk yapısı ve kalınlığı da incelenmektedir. dondurma nedir? Doğurganlığın devamlılığını sağlayabilmek amacıyla kullanılan doğurganlık koruma yöntemlerinden biridir. Yumurta dondurma mevcut koşullarda doğum yapmak istemeyen ileriki yıllarda anne olmayı isteyen kadınların başvurabileceği bir yöntemdir. Yumurtalıklardan toplanan yumurtalar ileride kullanılmak üzere dondurularak saklanır, gebelik istendiği zaman çözülerek sperm ile döllenme sağlanıp embryo elde edilir ve embryo transferi ile gebelik oluşur. dondurma işlemi hangi durumlarda ve hangi yaş aralığında düşünülmelidir? Türkiye’de önceki yıllarda sadece kanser gibi tıbbi zorunluluk hallerinde izin verilen “sperm ve yumurta dondurma” işlemi Sağlık Bakanlığının 2014 yılında yenilediği Üreme Tıbbi Yönetmeliğine göre artık yumurtalık reservinde azalma riski olan henüz ailesini tamamlayamamış, ileride çocuk sahibi olmak isteyen bekar, yumurta rezervinin azaldığı 3 uzman doktor tarafından sağlık kurulu raporu ile onaylanmış kadınlarda da uygulanabilmektedir. Yumurta dondurma işlemi teorik olarak yumurta elde edebileceğimiz 14-45 yaş aralığında yapılabilse de 38 yaş üzerinde yumurta elde etme sayısı ve yumurta kalitesi azalmaktadır. Bu nedenlerle yumurta dondurma işlemi isteyen kadınların, üreme yeteneklerini kaybetmeden yumurtalarını dondurup ileride bu yumurtaları kullanarak çocuk sahibi olabilmeleri için yeterli sayıda ve kaliteli yumurta toplayabilmek adına yumurta dondurma işlemi için 38 yaşın altında başvurmaları önem taşımaktadır. dondurma işlemini kimler tercih edebilir herkese yapılabilir mi? Yumurta dondurma işlemi 2 ana neden sebebi ile yapılmakta. Birincisi sosyal nedenlerle; yani tıbbi hastalıkları olmayan ancak yumurtalık reservinin azalma riskini taşıyan kadınlarda yapılır. Bunlar eğitimini tamamlayamama, ekonomik özgürlüğü elde edememe, uygun ekonomik şartların sağlanamayışı, uygun eş olmayışı, gebelik için hazır olmamak gibi nedenlerle evliliği erteleyen yaşı ilerlemekte olan ve düşük yumurtalık rezervi tanısı konmuş bekar kadınlardır. İkinci ana neden ise tıbbi nedenlerdir; Ailevi erken menopoz öyküsü, ailevi meme kanseri öyküsü, endometriozis varlığı veya Turner Sendromu, Frajil-X sendromu, Musküler distrofi, BRCA-1 taşıyıcılığı, X kromozomu delesyonları, ikiz eşinde erken menopoz gibi bazı genetik hastalıklar nedeni ile over reservi riskinde azalma olan kadınlarda yapılır. Sickle Cell anemi, romatolojik hastalıklar, myelodisplastik sendrom gibi bazı hastalıklarda yumurtalar üzerine toksik ilaç tedavilerin kullanımı öncesinde veya kanser teşhisi konması sonrasında kişinin üreme hücreleri için zararlı olan radyoterapi ve/veya kemoterapi alacak olması, üreme fonksiyonlarının kaybedilmesine yol açacak ciddi bir cerrahi operasyon geçirilecek olması nedeni ile yumurtalar dondurulabilir. dondurma işlemi nasıl yapılmaktadır? Yumurtalıklar hormonlu iğne tedavileri ile uyarılarak yumurta sayısı artırıldıktan sonra ultrasonografi yardımı ile yumurtalar toplanır. Tedavi adetin 2-3’üncü günü başlar ve yaklaşık 12-15 gün sürer. Tüp Bebek Merkezi Laboratuarında “kriyoprotektan” denilen koruyucu maddeler ile vitrifikasyon adı verilen özel bir yöntem kullanılarak -196 derecede yumurtalar dondurularak azot tanklarında uzun yıllar saklanır. gibi ciddi hastalıklarda yumurta dondurma işlemi yapılabilmekte midir? Kanser teşhisi konması sonrasında kişinin üreme hücreleri için zararlı olan radyoterapi ve/veya kemoterapi alacak olması veya üreme fonksiyonlarının kaybedilmesine yol açacak kanser cerrahisi geçirilecek olması nedeni ile yumurtaları dondurulabilir. işleminden sonra yumurtalar kaç yıl bekleyebilir? Sağlık Bakanlığının 2014 yılında yenilediği Üreme Tıbbi Yönetmeliğine göre dondurulmuş yumurtalar merkezlerde en fazla beş yıl süreyle saklanır. Kişi, 5 senenin sonunda kendi isteğiyle saklama süresini daha uzun sürelere uzatmak isterse Bakanlık izni ile bu süre uzatılabilir. dondurmada başarı oranı nasıldır? Kız çocukları tüm yaşamları boyunca kullanacakları belli sayıda yumurtaları ile birlikte doğarlar, yeni yumurta yapımı olmazken yumurta sayıları yıllar içinde giderek azalır. Anne karnında beş aylık bebek iken yumurtalıklarında 6-7 milyon yumurta hücresi bulunur. Yumurta hücrelerinin fizyolojik olarak doğal yıkıma uğraması ile doğumda yanlızca 1-2 milyon yumurta hücresi kalır. Doğumdan sonra bu hızlı yumurta hücresi kaybı yavaşlar, ilk adet dönemine gelindiğinde 300- 400 bin yumurta hücresi vardır. Üreme çağı dönemi süresince ayda bir kez olmak üzere yaklaşık 400 adet kadar yumurtlama gerçekleşir. Üreme dönemi boyunca yumurta hücresi sayısında azalma sabittir, ortalama ayda 1000 yumurta hücresi kaybolur ancak 37 yaşından sonra kayıp hızı artar. Yumurta hücrelerinin sayısı 25 000 in altına indiğinde azalma yaklaşık 1000 yumurta hücresi sayısına ulaşılıncaya kadar hızlanır ve menopoz bulguları ortaya çıkmaya başlar. Yumurtlama olmasına karşın yıkıma uğrayan yumurta hücrelerinin sayısının daha fazla olması sonucu menopoza yakın dönemde hızlı kayıp ile yumurta sayısı dramatik olarak azalır. Menopoz döneminde yumurta hücresi sayısı 1000’in altına inmiştir. Menopozdan 13 yıl önce adetler düzenli devam ederken yumurtalıkların doğurganlığın hızla azalmasını gösteren işaretleri verdiği tahmin edilmektedir. Gebe kalabilme şansı en fazla 25 yaş civarlarındadır. Gebe kalabilme oranları 30’lu yaşlara doğru giderek azalır, 35 yaşından sonra ise çok belirgin ve anlamlı bir fark oluşacak şekilde düşer. 40’lı yaşlarda daha da düşerken kadın 45 yaşına ulaştığında gebe kalabilmesi nerede ise imkansız hale gelir. Aslında adet görüyordur ama adet görmek gebe kalabileceğini göstermez çünkü bu yaşlarda adet döngülerinde yumurtlama yoktur. “Over reservi” kadının bulunduğu yaşta yumurtalıklarındaki yumurta sayısını ifade ederken “over yaşlanması” yumurtalıkların ilerleyen yaşla birlikte yumurta sayısı ve yumurta kalitesinin azalmasını tanımlamak için kullanılmaktadır. Yaşa bağlı over rezervinde azalma beklenen fizyolojik bir durum iken genç yaşlarda over reservinin azalması bazı risk faktörleri sonucunda ortaya çıkar. Yumurta dondurmanın başarısı elde edilecek yumurta sayısı ve kalitesine bağlı olduğu için yaş faktörü çok önemlidir. Yaş ilerledikçe başarı oranı düşmektedir. Yumurta dondurma işlemi başarılı ve güvenilir bir uygulama olmakla birlikte otuzların başında, yakın gelecekte gebelik planı/şansı olmayan kadınlar için idealdir. İleri yaş kadınlar düşük şans konusunda bilgilendirilmelidir. Farkındalığı arttırma ve bilgilendirme kampanyaları genç yaş kadınları hedef almalı ve çocuksuz kalma riskine karşı bir garanti elde edildiği kanısı oluşturulmamalıdır. dondurma işleminin avantajları ve dezavantajları nedir? Yumurta dondurma işleminin avantajları; Çocuk sahibi olmanın önündeki engellerin başında, kadınlarda yaşla birlikte azalan yumurtalık rezervi ve yumurta kalitesinin düşmesi gelmektedir. Yumurta dondurma işlemi henüz evlilik için uygun şartları sağlayamamış kadınların doğurganlıklarını koruyabilmeleri için bir fırsattır. Kanser tedavileri veya yumurtalıklara zarar verebilecek cerrahi tedavilerden önce yumurtalar dondurularak bu hastalar çocuk sahibi olabilme şansı elde edebilmektedirler. Yumurta dondurma işleminin desavantajları; Yumurta dondurma işleminde daha başarılı sonuçlar elde edebilmek için, her ay üretilen tek yumurta değil, daha fazla yumurtanın dondurulması planlanır. Genellikle istenen rakam 8-10 yumurtadır. Bu nedenle yumurta dondurma öncesi hormonlar ile yumurtalıklar uyarılır, bu tedavi zaman ve maliyet gerektirir. Yumurtalık reservi az kadınlarda ise bu sayıya ulaşabilmek için birkaç kez tüm yumurta dondurma işlemlerini tekrarlamak gerekir. dondurma işlemi nerede yaptırılmalı ve yaptırılacak sağlık merkezlerinde nelere dikkat edilmelidir? Yumurta dondurma işlemlerini Tüp Bebek Uzmanı yapar. Güvenilir ve alt yapısı sağlam bir laboratuarı olan Tüp Bebek Merkezi seçimi önemli olmakla birlikte yumurtalıkların reservinin azalması nedeni ile az sayıda yumurtları olan veya kanser gibi ciddi tedaviler alacak hastaların yumurtalıklarını en iyi şekilde uyarıp yeterli sayı ve kalitede yumurtayı toplayarak laboratuara teslim edebilecek hekimin de deneyim ve güvenirliğine dikkat edilmelidir. Embriyo dondurma dondurma nedir? Tüp Bebek tedavilerinde amaç iyi gelişen sağlıklı 1 veya 2 embriyonun rahim içine transfer edilmesi ve kalan sağlıklı embriyoların dondurularak saklanmasıdır. Tüp bebek tedavisinde çoğul gebelik riskini en aza indirmek için Sağlık Bakanlığının Üreme Tıbbi Yönetmeliğine göre 35 yaş altında 1, 35 yaş üstünde 2 embryo transfer edilmektedir. Tüp bebek tedavisi sırasında elde edilen fazla embriyoların dondurulması hastaya hem ekonomik hem de psikolojik bir avantaj sağlamaktadır. Dondurulan embriyolar transfer edileceği zaman hormonlarla yumurtalıkları uyaran iğne tedavilerine, yumurta toplam işlemine gerek kalmamaktadır. Embriyo dondurma tüp bebek uygulamalarında başarı şansını arttıran bir işlem olarak da değerlendirilebilir. Embryo dondurma işlemi Preimplantasyon genetik tanı yapılacak hastalarda, Overyen hiper stimülasyon sendromu OHSS riski olan vakalarda, tüp bebek tedavisi sırasında elde edilen fazla sayıda iyi kalitede embriyoların varlığında veya embriyo transferi yapılmasını engelleyen cerrahi girişim, tıbbi hastalıklar veya hormonal tedavi gerektiren durumlarda yapılmaktadır. ve yumurta dondurma işlemleri arasındaki farklar nelerdir? Yumurta ve embryo dondurma işlemlerinde yumurtalıklar hormonal iğneler ile uyarılarak ultrason eşiğinde yumurtalar toplanır. Buraya kadar yapılan tıbbi tedaviler ve süreçler aynıdır. Bundan sonra fark yumurta dondurmada direk olarak yumurtalar dondurulurken embryo dondurma işleminde sperm ile döllenme sağlandıktan sonra oluşan ilk insan hücreleri yani embryoların bölünmeleri izlenerek 2-6. Günler arasında içlerinden sağlam ve iyi kaliteli olanları seçilerek dondurulur. Sperm gerektiği için embryo dondurma evli olmayan bekar kadınlara uygulanamaz. dondurma işlemi nasıl yapılmaktadır? Embriyo dondurulması, embriyoların koruyucu kültür solüsyonları krioprotektanlar içerisinde dengelendikten sonra özel bir alet ile kademeli olarak soğutularak dondurulması ve sıvı nitrojen -196 C içerisinde depolanması işlemlerini içerir. Hücre dondurmasında iki temel teknik tanımlanmıştır. Bunlar, insan hücrelerinde ilk uygulanmaya başlayan teknik olan yavaş kontrollü dondurma yöntemi ve daha yeni bir teknik olan vitrifikasyon yöntemidir. Yavaş kontrollü yöntemin yerini son yıllarda vitrifikasyon tekniği almıştır. Vitrifikasyon yöntemi ile dondurulan embryolarda çözülme sonrası canlılık oranı, embryonun devam etme ve gebelik oranları daha yüksektir. embriyolar kaç yıl bekleyebilir? 30 Eylül 2014 te yenilenen Üreme Tıbbı Yönetmeliği’ne göre Tüp Bebek tedavisi sırasında fazla embriyo elde edilmesi durumunda eşlerden her ikisinin rızası alınarak embriyolar dondurulmak suretiyle saklanır. Saklama süresinin bir yılı aşması halinde her yıl embriyonun saklanması için çiftler mutlaka başvuruda bulunarak taleplerinin devam ettiğini ifade eden imzalı dilekçe vermelidir. Eşlerin birlikte talebi, eşlerden birinin ölümü veya boşanmanın hükmen sabit olması halinde ya da belirlenen süre son bulduğunda saklanan embriyolar müdürlükte kurulacak komisyon tarafından tutanak altına alınarak imha edilir. dondurmanın başarı oranı nedir? Dondurulma işlemi sırasında dondurulacak embryoların kalitesi çok önemlidir. En iyi kalitede embriyolar dondurma işleminden en az zarar göreceğinden dolayı dondurulmuş embriyo sonrası canlılık oranı %75-90 iken kötü kalitedeki embriyoların dondurulması durumunda yaşama olasılıkları çok düşüktür %20-25. Bu nedenle sadece iyi kalitede embriyolar dondurulur. Tüm dünyadaki sonuçlara bakıldığında dondurulmuş embriyo transferi sonrası gebelik oranları %25-50 arasında değişmektedir. Bu oranlar klinik ve laboratuvar işlemlerine, hastanın yaşına, kısırlık nedenine, çözülen embriyo başına canlılık oranına göre değişkenlik göstermektedir. bebek sürecinde embriyo dondurma uygulanarak ikinci hamilelik sağlanabilir mi? Tüp bebek denemesinde transfer sonrası gebelik elde edilememesi, gebelik elde edilip düşükle sonlanması veya doğumla sonlanan bir gebelikten sonra çiftin tekrar bir bebek dünyaya getirmeye karar vermesi durumunda, daha önce kendi sperm ve yumurta hücrelerinin döllenmesi ile elde edilen ve dondurulan embriyoları çözülüp kadın rahmine yerleştirilerek gebelik sağlanabilir. Bu yöntemle kadına uzun süren hormon ilaçlarının verilmesi engellendiği gibi tüp bebek işlemindeki gerekli birçok aşama atlanacağı için maliyet bakımından da çiftlere kolaylık sağlamaktadır. embriyolar bebeğin sağlığını etkiler mi? Bazı bilimsel çalışmalar dondurulmuş embriyo transferi yapılan hastalarda gebe kaldıktan sonra düşük yapma, erken doğum, düşük doğum ağırlıklı bebek doğurma, gebelik sırasında veya doğumda bebek ölümü, plasenta previa plasentanın aşağı yerleşimli olması, plasenta dekolmanı plasentanın bebeğin doğumundan önce ayrılması, doğum öncesi kanama risklerinin, taze embriyo transferi ile hamile kalan kadınlara oranla daha düşük olduğunu göstermektedir. Buna karşın plasenta akreta plasentanın rahim duvarına gömülü olması, iri bebek doğurma 4500 gr üzeri ve sezaryen oranlarında artma söz konusudur. Dondurulmuş embriyo transferi yapılan hastalar ile taze embriyo transferi ile hamile kalan kadınlar karşılaştırıldıklarında embryoların rahim duvarına tutunma oranları, dış gebelik, preeklaampsi gebelik toksikozu, çok düşük doğum ağırlığı <1500 gr, çok erken doğum <32 hafta, yenidoğan yoğun bakım ünitesine kabul ve doğumsal sakatlıklar oranları arasında fark olmadığı tespit edilmiştir. **Prof. Dr. Nilgün Turhan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Web sitesi Facebook facebook/drnilgunturhan/ Instagram instagram/drnilgunturhan/** Doktora Sorun Kadın üreme hücresi olan yumurtanın, erkek üreme hücresi olan sperm ile döllenmesi sonucunda tek hücreli hücre yapısı oluşur. Zigot olarak adlandırılan bu hücre, 23 erkek ve 23 dişi kromozomundan meydana gelir ve art arda bölünerek çoğalmaya başlar. Döllenmeden 1 gün sonra iki çekirdekli hücre mitoz bölünmeyle çoğalır. 2. günde zigot 4 hücreli, 3. günde ise 8 hücreli bir yapıdadır. Fallop tüplerinden rahme doğru ilerleyen zigot, 5. ya da 6. günde blastokiste dönüşür. Zigotun blastokiste dönüşmesinin ardından geçen 1 ila 2 gün içinde blastokist rahme tutunur. Blastokistin rahme tutunmasının ardından geçen 8 hafta, embriyonik dönem olarak tanımlanır. İlk 6 haftadan sonra hücreler kendi içlerinde ayrışır ve döllenmenin ardından geçen 10. hafta itibariyle fetal dönem başlar. İnsanın cenin olmadan önceki hali olarak tanımlanabilen embriyo, doğal yollarla oluşabileceği gibi, tüp bebek tedavisinde anne adayından alınan yumurtaların, baba adayından alınan sperm hücreleri ile laboratuvar ortamında döllenmesiyle de oluşabilir. Embriyo oluşumunun ardından farklı günlerde embriyo değerlendirilir. Mikroenjeksiyon ICSI işleminden sonraki ilk değerlendirme 42 ila 44 saat sonra yapılır. Bir kaç kez tekrarlanan değerlendirmenin ardından embriyo kalitesi uygunsa, transplantasyon olarak tanımlanan embriyonun anne adayını rahmine bırakılması işlemi yapılır. Tüp bebek tedavisi ile gebe kalmayı planlayan çiftlerin merak ettiği sorular “En kaliteli embriyo kaç hücrelidir?”, “Kaliteli embriyo kaç hücreli olmalı?” ya da “Kaliteli embriyo kaça bölünmeli?” şeklindedir. Embriyo kalitesinin derecelerinden bahsetmeden önce “Embriyo nedir?” sorusunu yanıtlamak gerekir. Embriyo Nedir? Yumurta hücresinin içine sperm hücresinin doğal yollarla ya da tüp bebek yöntemiyle girmesi sonucunda döllenme oluşur. Döllenmiş yumurta zigot olarak adlandırılır. Zigot mitoz bölünmeyle hücre sayısını arttırır. Bu dönemin ardından blastokist olarak anılan bu hücre yapısı fallop tüplerinden rahme doğru ilerler. 5. hafta itibariyle embriyonik dönem başlar. Embriyo, yumurtanın döllendikten sonraki ve fetüs dönemi öncesi ara dönemini ifade eder. Fakat embriyo tanımı, yumurtanın döllendiği andan fetüs dönemine kadar olan zaman dilimi için de yaygın olarak kullanılır. Embriyonun kalp atışı 6. hafta itibariyle başlar. 9. haftada ise ayak parmakları, göz kapakları ve kulakları şekillenir. 11. haftadan itibaren yaklaşık 5 cm boyutunda olan bebek, fetüs olarak anılır. Tüp bebek tedavisinde yapılan embriyo transferi işlemi ise yumurta toplama işlemi olarak bilinen OPU işleminden sonraki 2 ila 6. günde yapılır. Transfer gerçekleştirilmeden önce embriyo kalitesi belirlenir. Embriyo kalitesinin önemi konusuna geçmeden önce “Tüp bebekte embriyo kalitesi kaç olmalı?” sorusunu yanıtlamak gerekir. Embriyo Kalitesi Nasıl Belirlenir? Doğal yollardan gebelik sağlanamaması durumda çiftler üremeye yardımcı tüp bebek tedavisine yönelir. Bu tedavi yönteminde anne adayından alınan yumurtalar ile baba adayının üreme hücresi olan spermler laboratuvar ortamında bir araya getirilerek yumurtaların döllenmesi sağlanır. Embriyolar, laboratuvar ortamında 5. ya da 6. güne kadar büyütülebilir. Bu süreçte embriyoların kalitesi de günlük olarak değerlendirilir. 3 gün veya 6 gün embriyo kalitesi gibi terimler bu yüzden kullanılır. Embriyoların oluşmasıyla birlikte, transfer sürecine kadar her embriyo kalitesine göre ayrı ayrı sınıflandırılır. Bu değerlendirme sırasında embriyo, hücre sayısı, hücreler arası farklılıklar, görünüm, çap ve hücre grupları gibi pek çok parametre açısından incelenir. Bu süreç boyunca embriyonun kalitesi 5aa, 3bb, 4ab şeklinde rakam ve harflerle sınıflandırılır. Bu derecelendirme yönteminde başta yer alan rakam, embriyonun büyüklüğünün tanımlanmasında kullanılır. Blastokist aşamasında olan bir embriyo 1 rakamıyla tanımlanırken, son aşamada olan embriyo ise 6 sayısı ile tanımlanır. Burada yer alan rakam, embriyonun tutma ihtimalinin yüksekliğini değil, gelişim derecesini belirtir. Yapılan sınıflandırmanın ardından blastokist embriyo kalitesi grade olarak tanımlanır. “Embriyo kalitesi nasıl anlaşılır?” ve “Embriyo kalitesi blast ne demek?” sorusu bu şeklide yanıtlanabilir. Embriyo Kalite Dereceleri Nelerdir? Embriyo kalite derecelendirmesi üç farklı parametrenin incelenmesiyle yapılır. Embriyonun genişlemesine ve hatching kabuk dışına çıkma durumuna göre sınıflandırma rakamlarla yapılır. Rakamın ardından gelen ilk harf ise iç hücre kütlesinin değerlendirilmesi için kullanılır. Rakamdan sonra gelen ikici harf ise hücre değerlendirmesini yansıtır. Bu parametrelerin sonunda 3ab ya da 5aa gibi embriyo kalite dereceleri ortaya çıkar. Bu değerin başında yer alan 1 rakamı, erken blastokist aşamasını temsil eder. Blastosöl embriyo hacminin yarısından daha azını kaplar. En yüksek değer olan 6 rakamı ise Blastokistin, kabuk dışına çıktığını ya da farklı bir değişle zona pellucidada yumurta zarını çevreleyen örtü tamamen ayrılmıştır. Embriyo derecelendirilmesini daha iyi anlamak için sıklıkla sorulan “embriyo kalitesi 4ab ne demek?” ya da “Embriyo kalitesi 3bb ne demek?” sorularını tek tek yanıtlamak gerekir. Embriyo Kalitesi 5aa Ne Demek? Embriyo kalitesi 5aa; blastokistin çatlama aşamasında olduğunu, zona pellucidanın inceldiği aşamayı temsil ederken 5 rakamından sonraki iç hücre kütlesinin değerlendirilmesi için kullanılan ilk a harfi, sıkıca paketlenen çok sayıda hücre varlığını ifade eder. En sonda yer alan a harfi ise blastokisti çevreleyen çok sayıda hücrenin birbirine sıkıca tutunduğunu gösterir. “Embriyo kalitesi 5aa ne demek?” sorusu bu şekilde yanıtlanabilir. Embriyo Kalitesi 4ab Ne Demek? Embriyo kalitesi 4ab blastokistin, embriyo hacminden fazla olduğunu ve zona pellucidanın inceldiğini gösterir. 4 rakamından sonra gelen a harfi, çok sayıda hücre varlığını ifade ederken en sonda yer alan b harfi, trofoektoderm hücre değerlendirmesine göre az sayıda hücre olduğunu ve epitelin sıkı olmadığını ifade eder. Embriyo Kalitesi 3bb Ne Demek? Embriyo kalitesi 3bb, blastokistin embriyoyu tamamen kapladığını gösterir. Sonraki b harfleri ise sırasıyla iç hücre kütlesinde çok sayıda hücre bulunduğunu ancak bunların gevşek bir şekilde gruplandığını ve trofoektoderm değerlendirmesinde az sayıda hücrenin, gevşek epidele sahip olduğunu gösterir. 3. kalite embriyo ile hamile kalanlar ve b kalite embriyo ile hamile kalanlar son derece fazladır. “Embriyo kalitesi 2bb ne demek?” sorusu da sıklıkla merak edilir. Embriyo Kalitesi 2bb Ne Demek? Embriyonun blastokist aşamasında, embriyo hacminin yarısını ya da yarısından daha azını kapsadığını gösterir. İç hücre kütlesinde çok sayıda hücre olduğunu ve trofoektoderm değerlendirmesine göre az sayıda hücre bulunduğunu gösterir. Embriyo kalitesini belirten harflerden aa, bb ye göre embriyonun tutunma ihtimalinin %3 ila %5 oranında fazla olduğunu gösterir. embriyo ile hamile kalanlar, azımsanmayacak kadar fazladır ve hatta 1 kaliteli embriyonun tutunma şansı da bulunur. Merak edilen sorulardan bir diğeri de “Embriyo kalitesi neye bağlıdır?” şeklindedir. Embriyo Kalitesi Neye Bağlıdır? Embriyo kalitesizliği ya da kalitesi, laboratuvar ısısı, nemi, kullanılan cihazların özellikleri gibi çevresel etkenlere göre değişebilir. Embriyonun gelişimini sürdürdüğü kültür ortamı da embriyonun kalitesinin farklılaşmasına yol açabilir. Bu yüzden tüp bebek tedavisinde hastane seçimi son derece önemlidir. Blastokist embriyo kalitesini etkileyen bir diğer faktör de yumurta kalitesidir. Bu yüzden öncelikle, yumurta kalitesinin arttırılması için düzenli olarak hekim kontrolüne gidilmelidir. Hekim kişiyi embriyo kalitesini etkileyen faktörler açısından ayrıntılı olarak bilgilendirir. Yumurta ve dolayısıyla embriyo kalitesini arttırmak için mevsim meyve ve sebzelerinin tüketilmesi, dengeli beslenilmesi önerilebilir. “Kaliteli embriyo için ne yemeli?” ya da “Embriyo kalitesi nasıl artar?” soruları bu şekilde yanıtlanabilir. Tüp Bebekte Embriyo Gelişiminin Durması Tüp bebek tedavisinde embriyo gelişiminin durması, embriyoda var olan kromozomal bir bozukluktan kaynaklanabilir. Bu durumda gebeliğin oluşması mümkün değildir. Ancak tüp bebek tedavisinde alınan yumurta ve spermler ile birden fazla embriyo oluşturulduğu için tek bir embriyonun gelişimini durdurması çoğunlukla tedavi sürecini etkilemez. Sıkça merak edilen sorulardan bir diğeri de “Embriyo kalitesi değişir mi?” ya da “Kaliteli embriyo neden tutmaz?” şeklindedir. Kaliteli Embriyo Neden Tutmaz? Kaliteli embriyonun tutunma şansı, düşük kaliteli embriyoya göre daha yüksek olsa da bazı durumlarda embriyo rahme tutunamayabilir. Özellikle anne adayının daha önceden geçirdiği ameliyatlar ya da kürtaj gibi operasyonlar, rahim içi dokusunda enfeksiyona ve doku içinde yapışıklığa neden olmuş olabilir. Bu gibi durumlarda kaliteli embriyo tutmayabilir. Üremeye yardımcı tüp bebek tedavi yöntemi hakkında aklınıza takılan tüm sorularınız için 444 39 49 numaralı telefondan bize ulaşabilirsiniz. Sağlıklı günler dileriz. • 10 Temmuz 2020 - 1413 • Son Güncelleme 10 Temmuz 2020 - 1413Akdeniz tipi beslenmede tüketilmesi önerilen besinler, saf yağlar ve lifli tercihler yumurta ve sperm kalitesini artırıyor. Üreme Sağlığı ve İmmunolojisi Uzmanı Dr. Murat Berksoy, ister doğal yolla gebelik elde edebilmek ister tüp bebek tedavisinde başarı oranını artırmak için çiftler için Akdeniz tipi beslenmenin önemine dikkat çekti. Üremeyi destekleyen çıtır mikrobiyota salatasının tarifini de paylaştı• 10 Temmuz 2020 - 1413 • Son Güncelleme 10 Temmuz 2020 - 141312018 yılında yapılan bir araştırmada, tüp bebek tedavisinden önceki 6 ay içinde Akdeniz tipi beslenme, güneşten alınan D vitamini ve hareketli yaşam tarzını uygulayan kadınların uygulamayan kadınlara oranla hamile kalma ve canlı bir bebek doğurma oranlarının daha yüksek olduğu açıklandı. 2Tedavi öncesi 6 ay boyunca beslenmelerinde taze meyve sebzeler, tam tahıllı gıdalar, balık, baklagiller ve çok az doğal kırmızı et ile beslenen çiftlerin yumurta ve sperm kalitelerinde artış belirlendi. 3Dr. Murat Berksoy doğal beslenen ve sağlıklı yaşam tarzı seçimleri yapan bir anne ve babadan gelecek yumurta ile spermin, kaliteli bir embriyo elde edilmesini sağlayacağını hazırlanırken sağlıklı seçimler yapın Çocuk sahibi olabilmek için, vücudumuzdaki tüm sistemlerin sağlıklı olarak çalışması gerekiyor. 5Akdeniz tipi beslenme şekli tercih edildiğinde, vücut sistemlerinin saat gibi işlemesi için gereken bol miktarda antioksidan, vitamin ve mineralleri besinlerden alabiliyoruz. 6Taze ve tarım ilacından arınmış sebze ve meyveler, yüksek proteinli bakliyatlar, az yağlı doğal besi hayvanlarından elde edilen güvenilir etler, balık ve bol saf zeytinyağı bu beslenme tipinde öne çıkan besinlerdir7Akdeniz diyeti beslenme şekli ile vücudunuzu sağlıklı olarak yeniden yapılandırırken aynı zamanda gebelik için de hazırlayabiliyorsunuz demektir. 8Akdeniz tipi yaşam tarzı ile hareketli olmak, güneşten alınacak D vitamini,doğada nefes egzersizleri, kimyasallardan uzak ürünleri kullanmak gibi detayları da hayatınıza katmanız gerekiyor. 9Bu şekilde depresyondan da uzak kalmanız mümkün ve gebelik öncesi hazırlık için de depresyon ve stresten uzak kalmanız çok Mikrobiyota Salatası tarifi Akdeniz tipi beslenme için özel bir tarif hazırlayan Dr. Murat Berksoy, bu özel rengarenk salata ile size sağlıklı bir öğün öneriyor. 11İçinde bulunan malzemelerle karaciğeri temizleyen, bağırsak bakterilerini destekleyen ve üreme sağlığını koruyan bu salatayı mutlaka malzemeler 1/2 kase doğranmış brokoli1/2 kase kıyılmış brüksel lahanası1 kase doğranmış mor lahana1/2 kase kıyılmış havuç1/4 kase haşlanmış kinoa1/2 kase haşlanmış nohut1/4 kase ayçekirdeği1/2 limon suyu1 yemek kaşığı zeytinyağı13Tüm malzemeyi limon ve zeytinyağı ile iyice harmanlayın ve bekletmeden tüketin.

2 kalite embriyo ile hamile kalanlar